Leczenie Żywieniowe

Żywienie kliniczne jest integralną częścią leczenia szpitalnego. Zapewnienie organizmowi odpowiednich ilości energii, białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin oraz minerałów jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, regeneracji organizmu oraz przede wszystkim-powrotu do zdrowia. Odpowiednio dobrana dieta doustna, wprowadzenie interwencji żywieniowych w postaci suplementacji czy dobór specjalistycznego leczenia żywieniowego mają istotne znaczenie dla skuteczności całej terapii oraz poprawy komfortu życia Pacjenta.

Jednym z częstych, a nierzadko ignorowanych problemów wśród Pacjentów hospitalizowanych jest niedożywienie-stan, który rozwija się w skutek dostarczania organizmowi niewystarczającej ilości energii oraz składników odżywczych. Niedożywienie to nie tylko spadek masy ciała oraz siły mięśniowej, ale również osłabienie odporności, wolniejsze gojenie ran, dłuższy czas hospitalizacji, a nawet zwiększone ryzyko powikłań po leczeniu (np. chirurgicznym) i wydłużony okres powrotu do zdrowia.

Jednym z naszych priorytetów jest dbałość o prawidłowy stan odżywienia, zapobieganie niedożywieniu oraz jego leczenie.

Już podczas przyjęcia do szpitala oceniamy ryzyko jego wystąpienia wykorzystując standaryzowane narzędzie jakim jest skala NRS (Nutritional Risk Screening). To jeden z prostych i skutecznych sposób, który pozwala szybko zidentyfikować Chorych, którzy wymagają szczególnej opieki żywieniowej.

Ponadto na oddziałach pracuje wykwalifikowany personel medyczny, który codziennie obserwuje stan Pacjentów-ich apetyt, masę ciała, ogólną kondycję oraz inne objawy, które mogą świadczyć o pogarszającym się stanie odżywienia. W przypadku zauważenia niepokojących sygnałów (np. brak apetytu czy problemy z przyjmowaniem pokarmów doustnie) personel wprowadza odpowiednie interwencje i postępowanie żywieniowe.

Indywidualne podejście do terapii żywieniowej
W trosce o skuteczność leczenia i dobro Pacjenta, na podstawie wyniku oceny ryzyka niedożywienia oraz kompleksowej analizy stanu i możliwości Pacjenta, podejmujemy decyzje o indywidualnych działaniach terapeutycznych-tak, by wdrożone działania była skuteczne, bezpieczne i dopasowane do potrzeb Chorego.

W ramach kompleksowej opieki żywieniowej oferujemy różne formy wsparcia, w tym:

• Dietoterapia w przypadku, gdy Pacjent przyjmuje pokarmy doustnie → LINK do strony z Wykazem zalecanych diet 
• Leczenie żywieniowe w przypadkach, gdy Pacjent nie jest w stanie przyjmować wystarczających ilości składników odżywczych (białka, węglowodanów, tłuszczy, witamin, elektrolitów, pierwiastków śladowych) drogą doustną.

Ryzyko niedożywienia występuje gdy: 

• BMI 18,5 ≤ kg/m2 (dla wieku 18 - 65lat), lub ≤ 22kg/m2 (dla wieku > 70lat) jeżeli wcześniej wartości BMI były wyższe (podane wartości BMI oznaczają niedowagę, w tej grupie osób częściej może występować niedożywienie),
• niezamierzony ubytek masy ciała > 6kg (>10%) w ciągu ostatnich 6 miesięcy, lub > 3kg (5%) w ciągu ostatnich 3 miesięcy,
• zmniejszone przyjmowanie pożywienia (< 60 %) przez okres > 10dni, - wynik ≥ 3 punkty w skali NRS 2002.

Duże ryzyko powikłań związanych z niedożywieniem, rozpoznane gdy u chorego stwierdza się spełnienie przynajmniej jednego z poniższych kryteriów:

• zmniejszenie masy ciała o 10-15 % w ciągu 6 miesięcy,
• wskaźnik BMI < 18,5 kg/m2,, jeżeli wcześniej wskaźnik był > 18,5 kg,
• wynik ≥3 punkty w skali NRS 2002,
• obniżone stężenie albumin w surowicy

W przypadku potwierdzenia niedożywienia lub ryzyka niedożywienia, pierwszej kolejności personel medyczny zleca pacjentowi doustne preparaty przeznaczenia medycznego (FSMP- żywność specjalnego przeznaczenia medycznego) → LINK do strony z Wykazem zalecanych diet 

Pacjenci, którzy mają prawidłowo funkcjonujący przewód pokarmowy, przy braku możliwości żywienia doustnego, kwalifikowani są do żywienia dietą przemysłową przez sztuczny dostęp do żołądka lub jelita cienkiego. Dostęp do żywienia dietą przemysłową można uzyskać poprzez założenie sondy odżywczej do żołądka lub jelita cienkiego oraz lub założyć założenie PEG – przezskórną  endoskopową gastrostomię lub PEJ - przezskórną  endoskopową jejunostomię.

Wskazaniem do włączenia żywienia pozajelitowego jest, gdy żywienie drogą przewodu pokarmowego nie jest wystarczające albo możliwe wskazane jest włączenie żywienia pozjelitowego. Specjalistyczną mieszaninę podaje się przez wkłucie obwodowe – stosowane krótkoterminowo lub wkłucia centralne np. cewnik w żyle podobojczykowej, wewnętrznej szyjnej, port naczyniowy,  PICC (Peripheral inserted central catheter) - kaniula centralna z dostępu obwodowego – możliwe stosowanie długoterminowo.

Żywienie dojelitowe i pozajelitowe jest stosowane wyłącznie w szpitalu lub poradni żywieniowej w warunkach domowych. Obie metody leczenia mogą być łączone i jednocześnie podawane pacjentom przebywającym w szpitalu.

Przy zakończeniu hospitalizacji pacjenci, którzy wymagają kontynuacji żywienia dojelitowego lub pozajelitowego zgłaszani są do poradni żywieniowej najbliżej miejsca zamieszkania. Poradnia żywieniowa w warunkach domowych oferuje pacjentowi: opiekę lekarską i pielęgniarską, systematyczne wizyty w poradni lub w domu pacjenta, dietę przemysłową: dojelitową, pozajelitową oraz sprzęt medyczny.

W szpitalu uniwersyteckim Zespół ds. Żywienia Klinicznego konsultuje pacjentów kwalifikowanych do żywienia dojelitowego i pozajelitowego → Link do strony Zespołu ds. Żywienia Klinicznego

Dietetyka bariatryczna w przypadku Pacjentów z otyłością olbrzymią, wymagających kompleksowego wsparcia żywieniowego w okresie przed i po leczeniu chirurgicznym