Zakłady

PRACOWNIE RTG

Pierwsza pracownia radiologiczna w krakowskim Szpitalu Uniwersyteckim rozpoczęła pracę (jako pierwsza pracownia akademicka w Polsce) w lutym 1896 roku. Mieściła się w budynku Kliniki Lekarskiej UJ przy ul. Kopernika 7. W okresie 1896-1900 badania rtg wykonywano za pomocą aparatu własnej konstrukcji. Pierwszy profesjonalny aparat zakupiono i uruchomiono w 1900 roku w budynku przy ulicy Kopernika 15. W tym samym roku wydano także w Krakowie (dr Mieczysław Nartowski) pierwszy polski podręcznik do radiologii. W latach 20. XX wieku rozpoczęła pracę pracownia zlokalizowana w budynku przy ul. Kopernika 19. Stała się z czasem głównym centrum radiologii Szpitala Uniwersyteckiego, Krakowa a także regionu Polski Południowo-Wschodniej

Badanie RTG– wykonywanie zdjęć RTG (radiografia)  

Badanie RTG– wykonywanie prześwietleń (fluoroskopia) 
 

PRACOWNIA RTG I

ul. Kopernika 19
Kierownik: lek. Dorota Szlezynger-Marcinek
Godziny pracy pracowni: 7:30-19:30 (poniedziałek-piątek).

Uwaga: od godz. 19:30 do 07:30 pełniony jest dyżur technika elektroradiologii w pracowni RTG 3
przy ul. Kopernika 50.

Pracownia RTG nr 1 składa się z dwóch gabinetów diagnostycznych w których pracują aparaty cyfrowe (technika cyfrowa bezpośrednia): jeden aparat do radiografii i jeden do prześwietleń (fluoroskopia).

Dokumentacja obrazowa dla pacjentów ambulatoryjnych - w postaci cyfrowej na płytach CD (z nagraną przeglądarką).

Pracownia wykonuje bezpłatne badania RTG dla pacjentów hospitalizowanych w Szpitalu Uniwersyteckim, a także kierowanych ze wszystkich poradni Szpitala Uniwersyteckiego (w starej i nowej siedzibie). Dla pozostałych osób mogą być wykonywane badania odpłatnie. 

PRACOWNIA RTG II

ul. Kopernika 17

Pracownia wyposażona jest w nowoczesny, cyfrowy aparat do radiografii. Dokumentacja obrazowa dla pacjentów ambulatoryjnych - w postaci cyfrowej na płytach CD (z nagraną przeglądarką).

Pracownia wykonuje bezpłatne badania RTG wyłącznie dla pacjentów hospitalizowanych w oddziałach zlokalizowanych w budynku przy ul. ul. Kopernika 17; pracuje  od poniedziałku do piątku. Pracownia nie wykonuje badań pacjentów ambulatoryjnych, nie pełni także dyżurów.

PRACOWNIA RTG III

ul. Kopernika 50

Pracownia RTG nr 3 składa się z dwóch gabinetów diagnostycznych, w których pracują nowoczesne aparaty cyfrowe (technika cyfrowa bezpośrednia): jeden aparat do radiografii i jeden do prześwietleń (fluoroskopia). Dokumentacja obrazowa dla pacjentów ambulatoryjnych - w postaci cyfrowej na płytach CD (z nagraną przeglądarką).

Badania wykonywane są wyłącznie w czasie pełnionego dyżuru: poniedziałek-piątek w godz. 19:30 – 07:30 oraz w soboty, niedziele i święta całą dobę.

W Pracowni pełniony jest dyżur przez technika elektroradiologii, w czasie którego obsługiwani są bezpłatnie wyłącznie pacjenci hospitalizowani w budynkach przy ul. Kopernika, tam gdzie w dalszym ciągu prowadzona jest działalność lecznicza (ul. Kopernika 17, ul. Kopernika 21 a, ul. Kopernika 23, ul. Kopernika 50). 

Tel. do technika dyżurnego: 693 191 135

PRACOWNIA MAMMOGRAFII

ul. Kopernika 19
Kierownik: lek. Dorota Szlezynger-Marcinek

Uruchomiona została w roku 1982 jako pierwsza w regionie Polski Południowo-Wschodniej. Dysponuje nowoczesnym mammografem cyfrowym (mammografia cyfrowa bezpośrednia) z możliwością wykonywania badania w technice tomosyntezy oraz mammografii spektralnej z podaniem środka kontrastującego. Dokumentacja obrazowa dla pacjentów ambulatoryjnych - w postaci płyt CD (z nagraną przeglądarką) lub mammogramów (w wybranych sytuacjach) drukowanych za pomocą dedykowanego procesora cyfrowego na błonach rentgenowskich.

Godziny pracy pracowni: 07:30 – 15:00 (poniedziałek- piątek; czas pracy może zostać wydłużony w zależności od liczby pacjentek). Pracownia nie pełni dyżurów.

 Pracownia wykonuje bezpłatne badania mammograficzne dla pacjentek w ramach Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi (badania skriningowe) – bez skierowania, w wieku 50-69 lat, co 24 miesiące. Realizuje także bezpłatne badania dla pacjentek kierowanych ze wszystkich poradni Szpitala Uniwersyteckiego (w starej i nowej siedzibie); w tym przypadku również badania w technice tomosyntezy lub mammografii spektralnej z podaniem środka kontrastującego.

Badanie mammograficzne 

PRACOWNIA TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ

ul. Kopernika 19
Kierownik: dr n. med. Wiesław Pawlik

Pracownia tomografii komputerowej (TK) w Szpitalu Uniwersyteckim została założona w roku 1982 jako pierwsza w regionie Polski Południowo-Wschodniej. Tutaj także po raz pierwszy w Polsce (1998) wprowadzono technikę wirtualnej endoskopii. Obecnie wyposażona jest w nowoczesny spiralny, wielorzędowy aparat TK. Ma on bogate oprogramowanie, które pozwala, oprócz typowych badań, na wykonywanie procedur diagnostycznych we wszystkich zaawansowanych technikach (przewidzianych przez NFZ), w tym angiografii TK, badań perfuzyjnych, badań w technice wirtualnej endoskopii, HRCT (wysokiej rozdzielczości), badań do druku 3D. Dodatkowe konsole umożliwiają otrzymywanie obrazów w rekonstrukcjach wielopłaszczyznowych, wzdłuż zadanej krzywej, w trójwymiarowych rekonstrukcjach oraz w opcji wirtualnej endoskopii. Dokumentacja obrazowa dla pacjentów ambulatoryjnych -  w postaci cyfrowej na płytach CD/DVD (z nagraną przeglądarką).

Godziny pracy pracowni: 07:30-19:30 (poniedziałek-piątek). Pracownia nie pełni dyżurów.

Pracownia wykonuje bezpłatne badania TK dla pacjentów hospitalizowanych w Szpitalu Uniwersyteckim, a także kierowanych ze wszystkich poradni Szpitala Uniwersyteckiego (w starej i nowej siedzibie). Również bezpłatne są badania dla pacjentów kierowanych przez lekarzy specjalistów z innych poradni (poza Szpitalem Uniwersyteckim, w ramach umowy z NFZ).  Dla pozostałych osób badania odpłatne. 

Badanie tomografii komputerowej 

PRACOWNIA ULTRASONOGRAFII (USG)

ul. Kopernika 19
Kierownik: dr n. med. Lilianna Podsiadło

Została utworzona w roku 1982. Wyposażona jest w dwa nowoczesne aparaty ultrasonograficzne. Wykonuje się badania z użyciem szerokiej gamy sond (w tym sondy o bardzo wysokiej rozdzielczości – 18MHz) dedykowanych do specjalistycznych badań  w systemie obrazowania B, Color Doppler i Power Doppler, w technice elastografii, a także w technice VAUS (z podaniem środka kontrastującego). Dokumentacja zdjęciowa wykonywana jest (w uzasadnionych przypadkach) za pomocą drukarki termicznej.

Godziny pracy pracowni: 7:30-15:00 a w wybrane dni tygodnia po godzinie 15.00 (poniedziałek-piątek). Pracownia nie pełni dyżurów.

Pracownia wykonuje bezpłatne badania USG dla pacjentów hospitalizowanych w Szpitalu Uniwersyteckim, a także kierowanych przez lekarzy ze wszystkich poradni Szpitala Uniwersyteckiego (w starej i nowej siedzibie).  Dla pozostałych osób badania odpłatne. 

Badanie ultrasonograficzne (USG)

PRACOWNIA REZONANSU MAGNETYCZNEGO

ul. Kopernika 50
Kierownik: dr n. med. Agnieszka Gleń

Uruchomiona w 1998r. była pierwszą pracownią MR w Polsce Południowo-Wschodniej. Po raz pierwszy w Polsce wprowadzono tutaj badania czynnościowe mózgu (fMRI) oraz badania w technice PMRS. Dysponuje nowoczesnym aparatem wysokopolowym (1,5 T) w systemie zamkniętym z bogatym wyposażeniem (w tym dedykowane cewki). Pozwala to na wykonywanie szerokiego panelu badań diagnostycznych, w tym: angiografia MR (także bez środków kontrastujących), cholangiopankreatografia (MRCP – badanie dróg żółciowych i trzustkowych), zaawansowane badania stawów, badania dyfuzyjne i perfuzyjne. Oprócz standardowych badań wykonywane są:

• Badania w technice protonowej spektroskopii MR (HMRS) pozwalające na nieinwazyjną ocenę składu metabolicznego (przede wszystkim badania dotyczą mózgu).
• Badania w technice funkcjonalnego obrazowania MR (fMRI) -  umożliwiają identyfikację ośrodków neuronalnych, odpowiedzialnych za czynności takie jak poruszanie kończynami, mowa, widzenie czy funkcje wyższe. Pozwala to także na tzw. mapowanie przed zabiegami neurochirurgicznymi - ocenia się wzajemny stosunek guza do ośrodków neuronalnych odpowiadających za określone czynności, w celu minimalizacji następstw zabiegu.

Diagnostyczne stacje komputerowe pozwalają na przekształcanie danych obrazowych oraz danych otrzymywanych w badaniach spektroskopowych i czynnościowych. Oprócz klasycznych przekrojów można otrzymać obrazy trójwymiarowe oraz obrazy w opcji wirtualnej endoskopii. Dokumentacja obrazowa dla pacjentów ambulatoryjnych - w postaci cyfrowej na płytach CD (z nagraną przeglądarką).

Godziny pracy pracowni: 7:00 – 14:30 (poniedziałek-piątek; w wybrane dni od 7:00 do 19:00)
Rejestracja (w budynku Kopernika 50, gdzie znajduje się pracownia MR)  - tel.: 12 351 67 70
Godziny pracy rejestracji: 7:30-15:00 (poniedziałek-piątek; w wybrane dni od 7:30 do 18:00)

Badanie rezonansu magnetycznego 

Pracownia wykonuje bezpłatne badania MR dla pacjentów hospitalizowanych w Szpitalu Uniwersyteckim a także kierowanych ze wszystkich poradni Szpitala Uniwersyteckiego (w starej i nowej siedzibie). Również bezpłatne są badania dla pacjentów kierowanych przez lekarzy specjalistów z innych poradni (poza Szpitalem Uniwersyteckim, w ramach umowy z NFZ).  Dla pozostałych osób badania odpłatne.

DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA I SZKOLENIOWA

W Zakładzie Diagnostyki Obrazowej znajdują się sale dydaktyczne wyposażone w nowoczesny sprzęt audiowizualny, a także w stacje komputerowe. Sale zlokalizowane są w budynkach przy ul Kopernika 19 i Kopernika 50.

Aktualnie, zajęcia „bezpośrednie” prowadzone są wyłącznie w przypadku nauczania USG. Pozostałe zajęcia prowadzone są w systemie online.

Pracownie USG dla studentów

ul. Kopernika 19

Dwie pracownie (na parterze pok. nr 13, oraz na I piętrze pok. nr 104) wyposażone w trzy aparaty ultrasonograficzne dedykowane wyłącznie do praktycznej nauki techniki badania USG przez studentów medycyny Wydziału Lekarskiego UJCM.

Sale komputerowe

ul. Kopernika 50

Miejsce przeznaczone do szkolenia studentów i lekarzy. Są to dwie sale – w każdej znajduje się 10 stanowisk komputerowych (każde dla dwóch osób) oraz komputer/serwer dla prowadzącego zajęcia. Sale wyposażone są także w rzutniki multimedialne i ekrany, na których wyświetlane jest materiał dydaktyczny.

Sale dydaktyczne

Sale dydaktyczne 1 i 2 znajdują się podziemiach Zakładu Diagnostyki Obrazowej (ul. Kopernika 19) oraz w Domu Piltza (ul. Kopernika 50).

Kierowanie na badania obrazowe

Kierowanie na badania obrazowe – wybór właściwej procedury

Co należy wiedzieć przed badaniem

Szczegółowe informacje znajdziecie Państwo na stronie inforadiologia.pl 

Zdjęcia RTG
(jamy brzusznej, kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, miednicy, urografia)

W ciągu dwóch dni poprzedzających badanie należy unikać pokarmów zawierających błonnik, wzdymających (np. surowe warzywa i owoce, kasza, pieczywo, otręby, napoje mleczne) oraz napojów gazowanych i słodzonych.
W dniu poprzedzającym badanie, wieczorem, należy zażyć preparat przeczyszczający (np. Forlax, Xemna lub inny jaki zapisze lekarz kierujący na badanie) a także preparat zapobiegający wzdęciom (np. Espumisan lub inny jaki zapisze lekarz kierujący na badanie).
W dniu badania należy zażyć preparat zapobiegający wzdęciom (np. Espumisan lub inny jaki zapisze lekarz kierujący na badanie) i być na czczo (należy wstrzymać się od napojów i pokarmów co najmniej  6 godzin przed badaniem).

Badania RTG (zdjęcia RTG i prześwietlenie) żołądka, dwunastnicy i pasaż jelitowy

W dniu badania należy zgłosić się na czczo (należy wstrzymać się od napojów i pokarmów co najmniej  6 godzin przed badaniem) a także nie palić i nie żuć gumy.

Badanie rtg (zdjęcia i prześwietlenie) jelita grubego (wlew doodbytniczy)

W ciągu dwóch dni poprzedzających badanie należy unikać pokarmów zawierających błonnik, wzdymających (np. surowe warzywa i owoce, kasza, pieczywo, otręby, napoje mleczne) oraz napojów gazowanych i słodzonych; najlepiej dieta płynna i półpłynna.
W dniu poprzedzającym badanie należy przyjąć preparat przeczyszczający np. (Fortrans – doustnie lub Enema – doodbytniczo lub inny jaki zapisze lekarz kierujący na badanie) zgodnie z opisem stosowania.
W dniu badania należy pozostać na czczo (należy wstrzymać się od napojów i pokarmów co najmniej  6 godzin przed badaniem); także nie palić tytoniu i nie żuć gumy.

Badanie USG
(jamy brzusznej i miednicy)

W dniu poprzedzającym badanie należy unikać pokarmów zawierających błonnik, wzdymających (np. surowe warzywa i owoce, kasza, pieczywo, otręby, napoje mleczne) oraz napojów gazowanych i słodzonych. Należy także zażyć preparat zapobiegający wzdęciom (np. Espumisan lub inny jaki zapisze lekarz kierujący na badanie).
W dniu badania należy zażyć preparat zapobiegający wzdęciom (np. Espumisan lub inny jaki zapisze lekarz kierujący na badanie) i być na czczo (należy wstrzymać się od napojów i pokarmów co najmniej  6 godzin przed badaniem). W przypadku badania miednicy pacjent powinien zgłosić się z pełnym pęcherzem. Do badań USG przezpochwowych (ginekologicznych) i przezodbytniczych (ocena prostaty) pęcherz moczowy powinien być pusty.

Badanie TK jamy brzusznej i miednicy

W ciągu dwóch dni poprzedzających badanie należy unikać pokarmów zawierających błonnik, wzdymających (np. surowe warzywa i owoce, kasza, pieczywo, otręby, napoje mleczne) oraz napojów gazowanych i słodzonych.
W dniu badania należy być na czczo (należy wstrzymać się od napojów i pokarmów co najmniej  6 godzin przed badaniem).
W zależności od wskazań, w wielu przypadkach, pracownie stosują procedurę wypełniania jelit – może to być niegazowana woda lub specjalny preparat ze środkiem kontrastującym, przyjmowane doustnie. Szczegółowych  informacji udziela personel pracowni TK gdzie badanie będzie wykonywane.
W diagnostyce jelita cienkiego stosuje się podawanie środka kontrastującego doustnie (enterografia) lub bezpośrednio do światła jelita przez zgłębnik nosowo-jelitowy (enterokliza). Szczegółowych informacji udziela personel pracowni TK gdzie badanie będzie wykonywane.

Wirtualna kolonoskopia  TK

W ciągu dwóch dni poprzedzających badanie należy unikać pokarmów zawierających błonnik, wzdymających (np. surowe warzywa i owoce, kasza, pieczywo, otręby, napoje mleczne) oraz napojów gazowanych i słodzonych; najlepiej dieta płynna i półpłynna.
W dniu poprzedzającym badanie należy przyjąć preparat przeczyszczający (np. Fortrans – doustnie lub Enema – doodbytniczo lub inny jaki zapisze lekarz kierujący na badanie) zgodnie z opisem stosowania.
W dniu badania należy pozostać na czczo; także nie palić tytoniu i nie żuć gumy.

Badanie MR
(jamy brzusznej i miednicy)

W dniu badania należy być na czczo (należy wstrzymać się od napojów i pokarmów co najmniej  6 godzin przed badaniem). W zależności od wskazań, w wielu przypadkach, pracownie stosują procedurę wypełniania jelit – może to być niegazowana woda lub specjalny preparat ze środkiem kontrastującym, przyjmowane doustnie.
W diagnostyce jelita cienkiego stosuje się podawanie środka kontrastującego doustnie  (enterografia) lub bezpośrednio do światła jelita przez zgłębnik nosowo-jelitowy (enterokliza). Dodatkowo stosuje się leki spowolniające perystaltykę jelitową. Szczegółowych informacji udziela personel pracowni MR gdzie badanie będzie wykonywane.

- opracowanie: Andrzej Urbanik / na podstawie wytycznych European Society of Urogenital Radiology

Środki kontrastujące

W radiologii stosuje się tzw. środki kontrastujące. Są to substancje chemiczne wprowadzane różną drogą do organizmu. Powodują one wzrost kontrastowości obrazów uzyskiwanych w czasie badań radiologicznych przez zwiększenie różnic jasności w poszczególnych częściach tych obrazów. Przekłada się to na lepsze uwidocznienie badanych struktur ciała, a szczególnie lepsze uwidocznienie zmian patologicznych. Jeżeli wprowadzony środek kontrastujący powoduje zwiększenie zaczernienia elementów obrazu, określa się go jako negatywny. Jeżeli powoduje wzrost jakości elementów obrazu, nazywa się go pozytywnym.

Środki kontrastujące – działania niepożądane

Nowoczesne środki kontrastujące cechują się niskim ryzykiem wystąpienia objawów niepożądanych. Jednak jak każdy preparat wprowadzany do organizmu, mogą powodować takie działania, chociaż nie u każdego one wystąpią. Jeżeli jednak wystąpią, zwykle są przejściowe i mają niewielkie nasilenie. Opisywano również reakcje o ciężkim lub zagrażającym życiu przebiegu. Większość reakcji ubocznych występuje w ciągu pierwszej godziny od podania, jednak niekiedy dochodzi do reakcji opóźnionych (po kilku godzinach lub kilku dniach od podania). Przede wszystkim reakcje niepożądane można podzielić na łagodne, umiarkowane i poważne, w zależności od objawów:

European Society of Urogenital Radiology (ESUR) publikuje regularnie aktualne wytyczne związane ze stosowaniem środków kontrastujących.

Więcej szczegółowych informacji na temat środków kontrastujących znajdziecie Państwo na stronie inforadiologia.pl 

Wyniki badań

Wszystkie badania są opisywane przez uprawnionych lekarzy-radiologów.

Dla pacjentów ambulatoryjnych wyniki wydawane są w rejestracjach w formie wydruku podpisanego przez lekarza a także płyty CD (w przypadku badań USG mogą to być, w uzasadnionych przypadkach, wydruki z drukarki termicznej). Wyniki może odebrać pacjent osobiście lub upoważniona pisemnie osoba.

W przypadku badań pacjentów hospitalizowanych wyniki (opis i dokumentacja obrazowa) są dostępne w sieci Szpitala dla lekarzy kierujących – nie są sporządzane wydruki, a także nie są nagrywane płyty CD.

Pacjenci po zakończeniu hospitalizacji mogą zgłosić zapotrzebowanie na swoją dokumentacje radiologiczną w Dziale Dokumentacji Medycznej Szpitala Uniwersyteckiego -